بازگشت
انفجار بيروت، زنگ خطرآغازجنگ داخلي در لبنان
محمد اسحاق فياض محمد اسحاق فياض

باآن كه گفته مي شد پس ازهشت بار نشست ناموفق نمايندگان پارلمان لبنان درباره انتخابات رياست جمهوري، جناح هاي لبناني با هم به توافق هايي رسيده اند، اما انفجار خونين ديروز در محله مسيحي نشين بيروت پايتخت لبنان نشان داد، بحران انتخاب رياست جمهوري دراين كشور همچنان گره كوري است كه ناگشورده باقي مانده است. بامداد روز چهارشنبه 12 دسمبر انفجار یک موتر بمب گذاری شده در محله مسیحی نشین بعبدا، در نزدیکی کاخ ریاست جمهوری لبنان، به کشته شدن يك مقام بلند پايه ارتش اين كشور جنرال فرانسوا الحاج، فرمانده عملیاتی ارتش، و تعدادی از محافظان وی منجر شد و چندین نفر دیگر نیز زخمی گرديدند.موتر بمب گذاری شده زمانی منفجر شد که موترهای حامل جنرال الحاج و محافظان وی از یکی از خیابان های محله بعبدا عبور می کردند و مشخص است که وي هدف اصلی بمب گذاري بوده است. از جنرال الحاج که پنجاه و چند سال سن داشت، به عنوان یکی از دو جانشین احتمالی جنرال میشل سلیمان نام برده می شد که نامزد اصلی تصدی سمت ریاست جمهوری لبنان به شمار مي آيد.

بحران انتخاب رياست جمهوري چند ماه است كه همچنان ادامه دارد و وپس از هشت دور نشست نمايندگان پالمان لبنان كه از جناح هاي مختلف اين كشور تشكيل شده است، جناح ها به اين توافق دست يافته بودند كه يك فرد بي طرف بايد مقام رياست جمهوري را بدست گيرد. در ميان افراد بي طرفي كه در ميان 12 نامزد رياست جمهوري وجود داشت جنرال ميشل سليمان فرمانده ارتش اين كشور بيشترين شانس را براي رياست رياست جمهوري به عنوان يك فرد بي طرف داشت. پیش از آنکه رئیس جمهور طرفدار سوریه از کاخ ریاست جمهوری خارج شود با صدور فرمانی از ارتش لبنان خواست تا کنترل اوضاع را بدست گیرد. طبق قانون اساسی لبنان با پایان يافتن دوره ریاست جمهوری، امیل لحود باید قدرت را به نخست وزیر تحویل مي داد، اما با توجه به اختلافات كه ميان آقای لحود و فؤاد سنیوره وجود داشت، او قدرت را به ارتش لبنان منتقل كرد و از اين نيروها خواست تا كنترول اوضاع را دردست گيرد.

روز جمعه 24 دسمبر كه آخرين ساعات رياست جمهوري اميل لحود بود، تلاش هاي زيادي صورت گرفت تا جانشيني براي او در پارلمان لبنان انتخاب نمايند، اما جناح هاي سياسي لبنان موفق نشدن به يك توافق كلي دست پيدا كنند و به قول نماينده فرانسه كه گفته بود كه درپايان روز جمعه شايد معجزه اي رخ دهد، هيچ معجزه اي رخ نداد و لبنان درگردابي ديگر از اختلافات سياسي غرق گرديد. پس ازآن دوبار نمايند گان براي تعيين جانشين لحود با هم نشستند اما اين تلاش ها بي نتيجه بود. فقط برخي از سیاست مداران دو جناح هوادار و مخالف دولت لبنان در اين مدت با ریاست جمهوری جنرال میشل سلیمان، فرمانده ارتش لبنان موافقت کردند. اما همه گروه ها به يك توافق قطعي درباره او نرسيدند، اما همين ميزان اندك از توافق نيز روزنه خوبي براي برون رفت ار بحران فعلي لبنان به شمار رفت و همه از احتمال توافق بر سر رياست جمهوري ميشل سليمان دم مي زدند. اما او با يك مشكل ديگر مواجه بود  وآن اين كه  طبق قانون اساسی لبنان، جنرال سلیمان برای کسب کرسی ریاست جمهوری لبنان باید دو سال پیش از مقام خود در ارتش استعفا می داد. درحالي كه او هنوز هم مقام فرماندهي ارتش را به عهده دارد. ازآن جايي كه وي تنها نامزد مورد توافق عده اي از هردو جناح رقيب بود، ارزش آن را داشت كه براي برون رفت از بحران فعلي دست به تغييرات قانون اساسي بزنند. توافق براي تغيير قانون اساسي لبنان خود به يك مشكل جديد مبدل گرديد كه بايد توافق همه گروهها دراين باره جلب مي گرديد و بدين ترتيب آنان در حاشيه اي دورتراز دايره اصلي بايك ديگر مصروف گرديدند.

نمایندگان جریان حاکم(14 مارچ) به خبرگزاری فرانسه گفته بود که برای اصلاح قانون اساسی کشور برای انتخاب جنرال ميشل سلیمان، توافقاتی حاصل شده است. اما اين كه آيا همه گروه ها دراين باره به توافق رسيده اند يانه معلوم نيست. گفته مي شود پیش نویس درخواست اصلاح قانون اساسی لبنان برای تايید به نبیه بری، رئیس پارلمان این کشور ارائه شده است تا با تغییر در قانون اساسی، به جنرال میشل سلیمان، فرمانده ارتش لبنان این امکان را بدهد تا  به سمت ریاست جمهوری این کشورانتخاب گردد. در صورت تائید این پیش نویس توسط نبیه بری، رئیس شیعه پارلمان لبنان و امضای آن توسط ده نماینده، این پیش نویس در مجلس به رای گذاشته می شود. روز دوشنبه  زماني كه بايد راي گيري صورت مي گرفت نمايندگان پارلمان لبنان مثل هميشه به حد نصاب نرسيد و اين لايحه نيز از تصويب بازماند وبرگره ناكشوده ديگر دراين سرزمين افزوده شد و قرارشد كه بار ديگرهفته آينده تغيير در قانون اساسي و مسئله انتخاب ميشل سليمان به بحث گرفته شود.

يكي از كساني كه با رياست جمهوري جنرال سليمان موافق نيست جنرال ميشل عون رئیس جریان ملی آزاد لبنان از جناح 8 مارچ و مخالف دولت آقاي سنيوره است. او درابتدا در مورد رياست جمهوري سليمان سكوت اختيار كرد، اما سرانجام شرايطي را فراروي موافقت خود با رياست جمهوري وي اعلام كرد كه براي جريان حاكم 14 مارچ قابل قبول نبود. يكي ازشرایط جنرال عون برای حمایت از طرح ریاست جمهوری فرمانده ارتش لبنان، انتصاب یک نخست وزیر بی طرف نسبت به هردوجناح بود كه براي جناح حاكم فئواد سنيوره قابل قبول نبود و فورا رد گرديد.

از زماني كه اميل لحود كاخ رياست حمهوري را ترك كرد وضعيت سياسي درلبنان درپيچيدگي خاصي قرار گرفت و نگاه ها به سوي ارتش اين كشور دوخته شد كه از تمامي ساختمان هايي دولتي حفاظت مي كند. با توجه به اين وضعيت برخي از كارشناسان احتمال يك درگيري خونين داخلي ديگر را بعيد نمي دانست. آنان وضعيت لبنان را در شرايط فعلي به بيلرباروت تشبيه مي كنند كه با يك جرقه آتش به انفجار تبديل خواهد شد. حركت تند و اشتباه آلود هريك از طرف ها ممكن است منجر به يك جنگ داخلي ديگرگردد و لبنان را بارديگر درآتش نفاق و رقابت هاي سياسي و فرقه اي بسوزاند. اكنون سئوال اساسي اين است كه آيا انفجارخونين حومه بيروت و كشته شدن معاون فرماندهي ارتش لبنان جرقه زدن همين باروت است؟ آيا جناح هاي رقيب و فرقه هاي سياسي و مذهبي كاسه صبر شان لبريز شده است؟ آيا بيروت زيبا اين عروس خاورميانه يك بار ديگر خشونت جنگ را تجربه خواهد كرد؟

 انفجار روز چهار شنبه نشان داد كه برخي از گروههاي رقيب ممكن است كاسه صبر شان لبريز شده و چنين خطاهايي را مرتكب شده باشد، اماآنچه مايه اميد واري به شمار مي رود اين است كه اكثرگروههاي سياسي از شروع جنگ داخلي و ويراني لبنان بيم دارند وعلاقه چنداني ندارند كه تجربه تلخ جنگ داخلي دراين كشور تكرار گردد، جنگي كه فرجام آن معلوم نيست به سود كدام گروه و جناح تمام خواهد شد.ولي اين نكته نيز در مورد آنان فراموش نشود كه اين بدان معنا نيست كه با برتري يكي از اين گروهها و جناح هاي رقيب در سايه حمايت هاي خارجي و چانه زني هاي پشت پرده، آرام بنشيند، زيرا موازنه قدرت سياسي در اين كشور چنان شكل گرفته كه با  افزايش هرگونه وزنه اي به سود يك طرف، جانب مقابل آن را يك شكست و نابودي تدريجي براي خود مي داند.  بدين ترتيب هردو طرف با هرنوع تغيير موازنه درقدرت ازحساسيت بالايي برخوردارند و اجازه نمي دهند فرايند اين بحران به ضرر آنان تمام شود.

به همين دليل انفجار روز چهار شنبه نشست روز دوشنبه هفته آينده لبنان را در مورد تغيير قانون اساسي و انتخاب رياست جمهوري و توافق بر سر ميشل سليمان به اين سمت، به مشكل جدي مواجه كرده است و اين هشداري است جدي وخطرناك كه اگر بحران رياست جمهوري لبنان بيش ازاين ادامه پيدا كند، زنگ خطر آغاز جنگ داخلي در روز چهارشنبه به صدا درآمده است كه 5 قرباني به خود گرفته كه يك مقام بلند پايه ارتش در جمع آنان است.

 

 

 

 


December 17th, 2007


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
مسایل بین المللی